Του Βλάση Οικονόμου
Παρά τις πολλές προσπάθειες άρνησης της κλιματικής μεταβολής από αρκετούς θεσμικούς ιθύνοντες νους στην Ελλάδα και διεθνώς, δυστυχώς είναι εδώ και βαράει την πόρτα σε όλους. Η Πελοπόνησσος είναι μια από τις περιφέρειες που αντιμετωπίζουν και θα αντιμετωπίζουν αρκετά προβλήματα και ειδικά η περιοχή της Κορινθίας θεωρείται σαν περιοχή υψηλού ρίσκου. Ήδη οι κάτοικοι έχουν δει αρκετά φαινόμενα ακραία καιρικά τα οποία δημιουργούν ανησυχίες. Τα φαινόμενα αυτά σε πλημμύρες, πυρκαγιές, κατολισθήσεις, παράκτιες πλημμύρες, διάβρωση αγροτικών και παράκτιων εδαφών, μείωση υδάτινων αποθεμάτων για άρδευση και ύδρευση, ξηρασία, εντατικοποίηση των κυμάτων καύσωνα και άλλα.
Πιο συγκεκριμένα, με βάση τις μετρήσεις σε Ευρωπαϊκό επίπεδο παρατηρούμε ότι η Κορινθία είναι αρκετά ευάλωτη και πληρώνουν αυξημένο κόστος τόσο στην παραγωγική τους διαδικασία, όσο και στα δημοτικά τέλη τα οποία χρειάζονται για συνεχείς επισκευές και ανακατασκευές υποδομών.
1
Institute for European Energy and Climate Policy (www.ieecp.org), ENSA (www.ensa.co)
Με βάση την έκθεση Κατάστασης Περιβάλλοντος στην Ελλάδα (ΕΚΠΑΑ)2 αλλά και τις αντίστοιχες μελέτες της Τράπεζας της Ελλάδας, παρατηρούμε ότι την περίοδο 2021-2050 θα υπάρχει μέση αύξηση θερμοκρασίας κατά 1.5ο C με αντίστοιχη 15% μείωση της μέσης βροχόπτωσης, το οποίο από μόνο του είναι αρκετό να δημιουργήσει ερωτήματα σχετικά με τα υδάτινα αποθέματα για άρδευση και ύδρευση.
Επικουρικά σε αυτό, υπήρχε και η δημοσίευση με τη μελέτη για την επάρκεια της
Στυμφαλίας (από το Πανεπιστήμιο Kielτης Γερμανίας) , η οποία δείχνει μια πολύ ανησυχητική εικόνα και την έλλειψη παντελώς κάποιου εναλλακτικού μεσοπρόθεσμου σχεδίου από Δημοτικές Αρχές.
Αντίστοιχα, είναι σημαντικό να τονιστεί πως το ετήσιο υδρολογικό ισοζύγιο της Ανατολικής
Πελοπονήσου (και κατεπέκταση της Κορίνθου) είναι ελειμματικό.
Επίσης το ρίσκο των πλημμυρών στην Πελοπόννησο παρουσιάζεται πολύ παραπάνω από τον Ελληνικό μέσο όρο.
Σε ακόμα μελανότερα σημεία, η Κορινθία είναι ευάλωτη με βάση τα σενάρια (ΕΚΠΑΑ) τα οποία δείχνουν μια αύξηση της θερμοκρασίας το καλοκαίρι, μια αύξηση της περιόδου ξηρασίας, αύξηση των ημερών κινδύνου πυρκαγιάς, ενώ το κόστος αποζημίωσης από πλημμύρες (ιδιωτικό και δημόσιο) ανέρχεται στο ελάχιστο κατά 250,000 Ευρώ ανά πλημμύρα.
2 http://ekpaa.ypeka.gr/index.php/soer-2018
4 Πηγή Τράπεζα της Ελλάδας
(https://www.bankofgreece.gr/BoGDocuments/%CE%9A%CE%B5%CF%86%CE%B1%CE%BB%CE%B1%CE%B9%
CE%BF%202.pdf)
Οι επιπτώσεις της κλιματικής μεταβολής στην τοπική οικονομία είναι άμεσες και πολύ ισχυρές καθώς με την αναμενόμενη αύξηση της θερμοκρασίας κατά 2ο C ενδέχεται να ζημιωθεί και να χαθεί 1-2% του ΑΕΠ. Αυτό συνεπάγεται σε τοπικό επίπεδο μία ζημιά στην οικονομία (σε όλους τους κλάδους από αγροτικό, τουριστικό, υπηρεσίες κλπ). Επίσης καθότι η ευρύτερη περιοχή της Κορίνθου είναι κυρίως τουριστική και αγροτική, οι επιπτώσεις στους κλάδους είναι πολύ σοβαρές κυρίως λόγω των ακραίων καιρικών φαινομένων και έλλειψη νερού για τον αγροτικό τομέα, και με την μεγάλη ενεργειακή ζήτηση για ψύξη (όπως επίσης και ζήτηση νερού, έντασης αποχετευτικού συστήματος και υποστηρικτικών υπηρεσιών) από την αύξηση του τουρισμού και των παραθεριστών. Ο Δήμος Κορινθίων δυστυχώς έως τώρα δεν εχει ΚΑΝΕΝΑ ΣΧΕΔΙΟ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΣ στην Κλιματική Μεταβολή, κάτι το οποίο με βάση τους κινδύνους θεωρείται πια αναγκαίο. Ειναι πολύ σημαντικό να γίνονται επενδύσεις στην προσαρμογή (παράλληλα με άλλες αναπτυξιακές επενδύσεις) καθότι με βάση διάφορες μελέτες σε Ευρωπαϊκά έργα με 1 Ευρώ επένδυση σε έργα προσαρμογής κατά μέσο όρο γλιτώνεις 6 Ευρώ καταστροφές σε υποδομές). Οι καταστροφές σε υποδομές (πχ δρόμους) είναι κάτι
το οποίο κοστίζει τελικά στο δημότη μέσω των τελών. Επίσης αξίζει να αναφερθεί ότι το μακροχρόνιο κόστος στην Ελλάδα από την κλιματική μεταβολή ανέρχεται σε 700 δις Ευρώ, το οποίο ξεπερνά το διπλάσιο σχεδόν του εθνικού χρέους.
Η Ελλάδα έχει ήδη ξεκινήσει από το 2017 μέσου του Εθνικού Συμβουλίου για την Προσαρμογή στην Κλιματική Μεταβολή και έχει συντάξει το εθνικό σχέδιο προσαρμογής. Μέσα στο σχέδιο υπάρχουν αρκετές λύσεις και πρακτικά παραδείγματα με κοστολόγηση για αντίστοιχες δράσεις προσαρμογής τα οποία θα ήταν ενδιαφέροντα για το Δήμο (όπως πχ παρουσιάζονται παρακάτω)
Ο Δήμος εφόσον αντιληφθεί το μέγεθος του ρίσκου που αντιμετωπίζει σε όλες τις δραστηριότητές του θα μπορείνα συνάψει αντίστοιχο τοπικό σχέδιο κοστολογημένο (χρησιμοποιώντας Ευρωπαϊκά
εργαλεία όπως πχ το Climate Adapt5) με δράσεις. Το σχέδιο αυτό ουσιαστικά θα μπορεί να
διευκολύνει τη διαδικασία συμβάσεων (και να χρησιμοποιηθεί και σαν ρήτρα σε συμβάσεις) ώστε όλες οι επενδύσεις σε υποδομές να συμπεριλαμβάνουν τέτοιες προβλέψεις.
Υπάρχει αρκετός δρόμος λοιπόν, κάποιοι Δήμοι ήδη έχουν ξεκινήσει την προσπάθεια, ίσως είναι καιρός και για το Δήμο Κορινθίων…
Σημείωση – Το κείμενο είναι κομμάτι μιας παρουσίασης του Κου Οικονόμου όσον αφορά την
Ενεργειακή και κλιματική Κατάσταση του Δήμου Κορινθίων. ́
1
ο μέρος https://www.youtube.com/watch?v=NCIebLTePtM&t=9s
2
ο μέρος https://www.youtube.com/watch?v=0-LyT4EuEec&t=12s
