Χρύσανθος Σαμοϊλης”Ο νέος εφιάλτης της εργασιακής ζούγκλας και η γενιά εργαζομένων αμειβομένων με χαρτζιλίκι”

188

Οι τεχνολογικές εξελίξεις αποτελούν κρίσιμο στοιχείο της κοινωνικής εξέλιξης και κατά κανόνα σηματοδοτούν γενικότερες ανατροπές στις σχέσεις παραγωγής. Στον καπιταλισμό οι ως τώρα βιομηχανικές επαναστάσεις, δεν μετασχημάτισαν την ψυχή του, αλλά ούτε φυσικά άφησαν ουδέτερο αποτύπωμα. Τα πλεονεκτήματα τους τα καρπώθηκαν κυρίως οι κυρίαρχες ελίτ του κεφαλαίου, εντείνοντας την ανακατανομή του εισοδήματος και παράγοντας υψηλή ανεργία. Χαρακτηριστικό είναι ότι το 2017 το 1% του πληθυσμού του πλανήτη κατείχε το 82% του παγκοσμίου πλούτου σε σχέση με το 50% του πληθυσμού που ζει στην φτώχεια και την εξαθλίωση.
Η 4η βιομηχανική επανάσταση σηματοδοτεί αύξηση συνολικά του ρόλου της γνώσης (με τη ρομποτική, την τεχνική νοημοσύνη, την γονιδιοματική, την νανοτεχνολογία, τον κυβερνοχώρο κ. α.), δημιουργεί ευκαιρίες και παράγει πλούτο, αλλά και κινδύνους, ιδιαίτερα στο πεδίο απασχόλησης, της διεύρυνσης των ανισοτήτων, της ασφάλειας των προσωπικών δεδομένων και της προστασίας των δημοκρατικών δικαιωμάτων, ενώ απειλεί την ίδια την υπόσταση του ανθρώπου.

Ειδικότερα με την ανάπτυξη της ρομποτικής και της τεχνικής νοημοσύνης, θα πάψουν πολλές χειρωνακτικές εργασίες και τα αντίστοιχα επαγγέλματα στην βιομηχανία, κατασκευές, την εξόρυξη, τον αγροτικό τομέα, οδηγοί μέσων μεταφοράς, πωλητές σε εμπορικά καταστήματα, διοικητικοί υπάλληλοι, λογιστές, εφοριακοί αναλυτές δεδομένων κ. α.. Από την άλλη θα αναβαθμιστούν οι εργασίες που απαιτούν δημιουργικότητα πρωτοβουλία και κοινωνική επαφή κ. α.. Ωστόσο σε 15 αναπτυγμένες χώρες λόγω της αυτοματοποίησης εκτιμάται ότι θα επέλθει μείωση 7,1 εκατομμυρίων θέσεων ως το 2022 ενώ θα δημιουργηθούν μόνο 2,1 εκατομμύρια νέες θέσεις σε εξειδικευμένες ειδικότητες. Το κρίσιμο πρόβλημα της 4ης όπως και τις προηγούμενες των βιομηχανικών επαναστάσεων είναι ότι ανάπτυξη γίνεται με όρους που τα οφέλη τα καρπώνονται οι μεγάλοι κεφαλαιούχοι, ενώ πολύ λίγα τα ελάχιστα οι εργαζόμενοι.
Όπως είχε επισημάνει ο Στίβεν Χόκινγκς, “Ο καθένας θα μπορούσε να απολαύσει μια πολυτελή ζωή, αν η ευημερία που παράγεται από τις μηχανές, μοιραζόταν δίκαια…” Μέχρι τώρα η τάση δείχνει πως η τεχνολογία να οδηγεί σε αυξημένη ανισότητα!

Εκτός από την εκτόπιση εργατικών χεριών, οι ψηφιακές τεχνολογίες οδηγούν σε ακραίες μορφές ελαστικοποίησης των εργασιακών σχέσεων, αύξησης της μερικής και εκ περιτροπής απασχόλησης, ένταση της εκμετάλλευσης της εργατικής τάξης. Ειδικότερα το μοντέλο των mini jobs έχει γίνει κανονικότητα, στις αναπτυγμένες χώρες.

Ο νέος εφιάλτης της εργασιακής ζούγκλας φέρνει στο προσκήνιο μια γενιά εργαζομένων αμειβομένων με χαρτζιλίκι, με απασχόληση 4 έως 8 ημερών.
Επίσης με αυξανόμενο ποσοστό των μερικά απασχολούμενων με μισθό 400 ευρώ το μήνα. Συνολικά οι προοπτικές για τους εργαζόμενους σε ότι αφορά τις θέσεις εργασίας τις αμοιβές, τα εργασιακά, ασφαλιστικά δικαιώματα, τον χρόνο εργασίας, τις συνθήκες ζωής, τις δυνατότητες συνδικαλιστικής οργάνωσης, και άλλα, εμφανίζονται πολύ σκοτεινές.
Διαφαίνεται βιώσιμη λύση;

Οι απολογητές του συστήματος προβάλουν μέτρα για αμβλύνουν το πρόβλημα. O Bill Gates, ιδιοκτήτης της Microsoft πρότεινε επιβολή φόρου στα ρομπότ, για την εξασφάλιση ενός παγκοσμίου βασικού εισοδήματος, στους εργαζόμενους που εξωθούνται στην ανεργία και την εξαθλίωση! Βαθύτερος λόγος δεν είναι βέβαια η κοινωνική ευαισθησία, αλλά η ανησυχία από την δραματική πτώση της καταναλωτικής ζήτησης, λόγω συρρίκνωσης μισθών και την άνοδο της ανεργίας, τα οποία λειτουργούν ως μπούμερανκ για την βιωσιμότητα του συστήματος.
Παρόμοιες αντιλήψεις δεν προβάλλονται μόνο στην βόρεια Αμερική και Ευρώπη ακόμα και από τα συνδικάτα τις έχουμε πλέον και στην Ελλάδα. (σε συνέντευξη του ο Χάρης Θεοχάρης σε Αθηναϊκή εφημερίδα τον Μάρτη του 2018 ). Μίλησε για την υιοθέτηση ενός καθολικού κοινωνικού εισοδήματος που θα χρηματοδοτείται όχι από την εργασία αλλά από την τεχνολογία.
Επίσης το παραπάνω ήταν το κύριο θέμα της ημερίδας (21 Μαΐου 2018) της ΓΣΕΕ στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για τα 100 χρόνια από την ίδρυση της, στην οποία συμμετείχαν Συνδικάτα από την Ευρώπη και άλλες χώρες του πλανήτη, συμμετείχε η πλειονότητα ελληνικών Ομοσπονδιών και Εργατικών Κέντρων της χώρας και αντιπροσωπίες της Ευρωπαϊκής και Παγκόσμιας Συνομοσπονδίας εργαζομένων.

Είναι όμως αυτά βιώσιμες λύσεις;

Μπροστά μας υπάρχουν δύο εναλλακτικά σενάρια για το μέλλον. Είτε διατήρησης της τάσης συγκέντρωσης εισοδήματος του πλούτου στα χέρια των κυρίαρχων ελίτ του κεφαλαίου, ενώ η μεγάλη πλειοψηφία θα ζει στα όρια της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού. Είτε την ανάδυση ενός νέου υποδείγματος μετακαπιταλιστικής οργάνωσης που θα αξιοποιεί τις νέες τεχνολογίες με στόχο την ικανοποίηση των κοινωνικών αναγκών υλικών και πνευματικών.

Ο αστροφυσικός έχει δώσει και πάλι την απάντηση με την γνωστή φράση, “ το καπιταλισμό να φοβόμαστε και όχι τα ρομπότ.” Ενώ ο Καρλ Μαρξ στην εποχή της 1ης βιομηχανικής επανάστασης τόνιζε ότι “ο πραγματικός πλούτος της κοινωνίας είναι ο ελεύθερος χρόνος του ανθρώπου!” Δηλαδή το δίλλημα μεταξύ ρομπότ και θέσεων εργασίας λύνεται με τη ν μείωση του χρόνου εργασίας και την ορθολογική κατανομή του εισοδήματος.

Ταυτόχρονα χρειάζεται δίκαιη προγραμματισμένη ανάπτυξη των ψηφιακών τεχνολογιών με προτεραιότητα την εξυπηρέτηση των κοινωνικών αναγκών. Ενάντια μιας άδικης ανάπτυξης που μεγιστοποιεί τα και τη πολυτελή διαβίωση των λίγων κεφαλαιοκρατικών ελίτ.
Αυτό είναι το σύγχρονο νόημα της εργατικής πάλης, που προϋποθέτει του εργαζόμενους εν δράση, κυριολεκτικά και μεταφορικά!
Για μια νέα σύγχρονη “Πρωτομαγιά” με επανεκκίνηση των εργαζόμενων όλης της γης.
Μια νέα Πρωτομαγιά της τεχνολογίας
προς όλων των κατοίκων αυτού του πλανήτη.

Χρύσανθος Σαμοϊλης

Γενικός Γραμματέας Εργατοϋπαλληλικού Κέντρου Κορίνθου.
 

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ