Ιδιωτικά πανεπιστήμια: Αλήθειες και ψέματα

45

Ιδιωτικά πανεπιστήμια: Αλήθειες και ψέματα: Πολύς θόρυβος γίνεται τον τελευταίο καιρό για τα ιδιωτικά ΑΕΙ και αυτό διότι στην επικείμενη αναθεώρηση του Συντάγματος υπάρχουν βάσιμες υποψίες ότι η ίδρυσή τους θα κατοχυρωθεί και συνταγματικά.

 

Εξάλλου από τα δύο μεγάλα, προς το παρόν, κόμματα, η ΝΔ, έχει ταχθεί υπέρ της ίδρυσης ιδιωτικών ΑΕΙ στη χώρα μας το δε ΠΑΣΟΚ δεν το λέει καθαρά αλλά με μια φρασεολογία που είναι σκόπιμα ασαφής υποστηρίζει την ίδρυση ΑΕΙ τουλάχιστον από Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου.

Τα βασικά επιχειρήματα για την ίδρυσή τους είναι ότι:

α) Πολλοί Ελληνες φοιτούν σε Πανεπιστήμια του εξωτερικού και φεύγει πολύτιμο συνάλλαγμα από τη χώρα μας ενώ θα μπορούσαν να σπουδάσουν στην Ελλάδα.

β) Αρκετά από τα Πανεπιστήμια στα οποία σπουδάζουν δεν είναι και τόσο υψηλής ποιότητας και δεν αποκλείονται περιπτώσεις χρηματισμού για τη λήψη του πτυχίου τους.

γ) Οι νέοι που φεύγουν στα 18 ή 19 χρόνια τους για να φοιτήσουν έξω δεν έχουν ακόμη ωριμάσει και υπάρχει κίνδυνος να παρασυρθούν σε άλλες δραστηριότητες, χωρίς να σπουδάσουν ή όταν επιστρέφουν είναι φορείς ξένης κουλτούρας και δεν προσαρμόζονται εύκολα. Επίσης οι γονείς είναι διστακτικοί να στείλουν τα παιδιά τους στο εξωτερικό σ’ αυτή την ηλικία.

δ) Η ίδρυση ιδιωτικών ΑΕΙ θα αναπτύξει τον ανταγωνισμό και θα βελτιώσει τα υπάρχοντα δημόσια ΑΕΙ.

Μπορεί να υπάρχουν και άλλα επιχειρήματα αλλά ας παραμείνουμε στα παραπάνω.

 

Το πρόβλημα είναι υπαρκτό και δεν μπορούμε να το αγνοήσουμε. Οι νέοι που θέλουν να ακολουθήσουν ανώτατη εκπαίδευση στη χώρα μας είναι περισσότεροι από τις θέσεις που υπάρχουν στα ελληνικά ΑΕΙ και ΤΕΙ και μάλιστα ένα σοβαρό ποσοστό από τους γονείς τους, που συχνά ανήκουν στα λαϊκά και μικροαστικά στρώματα, είναι αποφασισμένοι να δώσουν από το υστέρημά τους για να σπουδάσει το παιδί τους στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό.

 

Ιδιωτικά πανεπιστήμια: Αλήθειες και ψέματα

Οι γονείς προτιμούν να ξοδέψουν τα χρήματά τους εξασφαλίζοντας καλές σπουδές στα παιδιά τους που τις θεωρούν ως την καλύτερη επένδυση κάτω από τις παρούσες συνθήκες. Μια μαρτυρία είναι το διαρκώς αυξανόμενο πλήθος των αιτήσεων για εγγραφή των μαθητών σε καλά δημόσια ή ιδιωτικά σχολεία.

Οι γονείς ξοδεύουν για φροντιστήρια και εκμάθηση ξένων γλωσσών 400 περίπου δισ. δραχμές ετησίως. Πουθενά αλλού δεν ξοδεύουν οι γονείς τόσα πολλά για την εκπαίδευση των παιδιών τους. Οπως επίσης σε καμιά άλλη χώρα της Ευρώπης δεν υπάρχουν τόσοι πολλοί νέοι που σπουδάζουν έξω από τη χώρα τους. Τόσο τα πάσης φύσεως φροντιστήρια όσο και οι σπουδές στο εξωτερικό είναι ελληνικό φαινόμενο.

Στην Ελλάδα υπάρχει το μεγαλύτερο ποσοστό νέων που μαθαίνουν μια τουλάχιστον ξένη γλώσσα. Αυτή η τάση των Ελλήνων είναι καλό σημάδι αλλά δεν αντανακλάται και στις προτεραιότητες της πολιτικής των κυβερνήσεών μας όπως φαίνεται και από το ποσοστό του κρατικού προϋπολογισμού που διατίθεται για την παιδεία και είναι το χαμηλότερο της Ευρώπης. Ο θόρυβος που γίνεται για το απολεσθέν συνάλλαγμα, τον ξενιτεμό των παιδιών μας, τη βελτίωση των δημοσίων ΑΕΙ μέσω του ανταγωνισμού, στερείται κάθε ειλικρίνειας. Ο βασικός λόγος για τον οποίο προβάλλουν την ανάγκη ίδρυσης ιδιωτικών Πανεπιστημίων είναι γιατί προσβλέπουν σε μια νέα χρυσοφόρα πηγή κερδοσκοπίας για την “ιδιωτική πρωτοβουλία”.

 

Πράγματι, τα τελευταία χρόνια στα πλαίσια της πολιτικής της ραγδαίας ιδιωτικοποίησης της εκπαίδευσης, ακολουθείται η πρακτική της “απευθείας ανάθεσης” σε ιδιώτες των κενών που σκόπιμα αφήνει το δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα (Ιδιωτικά ΙΕΚ, Κέντρα Ελευθέρων Σπουδών, Κέντρα Επαγγελματικής Κατάρτισης). Οταν δε βελτιώνουμε τα ήδη υπάρχοντα ΑΕΙ, είναι δυνατόν να περιμένουμε τη σωτηρία από τα ιδιωτικά ΑΕΙ που στη χώρα μας θα ιδρυθούν μόνο για να αποκομίσουν κέρδη οι μέτοχοί τους;

 

Αν το κυρίαρχο στοιχείο είναι το κέρδος, τότε πρέπει να ξεχάσουμε την ανώτατη εκπαίδευση. Θα εισέλθουμε στη βαρβαρότητα που αναπόφευκτα θα μπει στα ΑΕΙ, αυτό δεν έχει καμία σχέση με την κοινωνική αποστολή τους και είναι έξω από την παράδοσή μας. Η ίδρυση ιδιωτικών ΑΕΙ δε θα λύσει το πρόβλημα της φοιτητικής μετανάστευσης. Οι σπουδές σε ένα καλό ΑΕΙ του εξωτερικού δε θα κοστίσουν περισσότερο από ό,τι στα ελληνικά ιδιωτικά ΑΕΙ, ιδίως γι’ αυτούς που κατάγονται από την επαρχία και επιπλέον τα πτυχία τους θα έχουν μεγαλύτερο κύρος. Οι καθηγητές των δημοσίων ΑΕΙ θα διδάσκουν στα ιδιωτικά για βελτίωση του μισθού τους και η ποιότητα θα πέσει στα δημόσια ΑΕΙ, η εκπαίδευση θα καταλήξει ολοκληρωτικά στα χέρια των μάνατζερς.

Η ύπαρξη ιδιωτικών ΑΕΙ δε θα βελτιώσει την ποιότητα της εκπαίδευσης όπως και τα ιδιωτικά κανάλια τηλεόρασης δε βελτίωσαν την ποιότητα της τηλεόρασης στη χώρα μας, ούτε τα ιδιωτικά σχολεία βελτίωσαν την ποιότητα της παιδείας.

 

Χρήματα για την εκπαίδευση και την έρευνα υπάρχουν αλλά δε δίνονται στα ΑΕΙ. Αυτά δίνονται για σεμινάρια επιμόρφωσης αμφίβολης αποτελεσματικότητας, πολλά από τα οποία στο πρόσφατο παρελθόν αποδείχτηκαν μαϊμούδες. Επίσης χρήματα για την έρευνα, κυρίως από την Ευρωπαϊκή Ενωση, δίνονται σε ατομικούς ερευνητές ή ομάδες ερευνητών και όχι στα συλλογικά όργανα των ΑΕΙ. Αυτό γίνεται διότι θεωρείται ότι η ιδιωτική πρωτοβουλία είναι αποδοτικότερη ενώ το κράτος είναι σπάταλο. Αυτό όχι μόνο δεν έχει αποδειχτεί αλλά θα πρέπει να περάσουν αρκετά χρόνια για να καταλάβουμε ότι πήραμε λάθος δρόμο και σπαταλήθηκαν χρήματα χωρίς το αναμενόμενο αποτέλεσμα.

 

Ιδιωτικά πανεπιστήμια: Αλήθειες και ψέματα

Ενα μεγάλο μέρος από τα κονδύλια για επιμόρφωση να δοθεί στα ΑΕΙ για βελτίωση της υποδομής τους διότι είναι αμφίβολο αν οι διάφοροι ιδιωτικοί φορείς που τα παίρνουν τα χρησιμοποιούν αποδοτικά.

Επίσης ένα σοβαρό μέρος από τα χρήματα που δίνονται για έρευνα σε άτομα ή ομάδες ατόμων, να δοθεί στα ΑΕΙ για βελτίωση της ερευνητικής τους υποδομής. Σε αρκετές περιπτώσεις αυτά ξοδεύονται μέχρι τώρα αναποτελεσματικά, θα έλεγα ότι ροκανίζονται κυριολεκτικά από επιτήδειους. Στον χώρο της πληροφορικής το Ιδρυμα Λαμπράκη και η “Ιντρακόμ” εισπράττουν τη μερίδα του λέοντος από κονδύλια της ΕΕ και οι πανεπιστημιακοί παίρνουν ό,τι περισσεύει.

Η ανάθεση σε ιδιώτες επιχειρηματίες της ανώτατης εκπαίδευσης σημαίνει ότι η υπάρχουσα εξουσία αδυνατεί να λύσει αυτό το πρόβλημα και το αναθέτει σε ανεύθυνα χέρια που δε λογοδοτούν παρά μόνο στους μετόχους τους.

Ουσιαστική λύση στο πρόβλημα της ποιότητας αλλά και της διεύρυνσης των δυνατοτήτων για ανώτατου επιπέδου σπουδές για το συμφέρον της νεολαίας και της χώρας μας, μπορεί να δοθεί μόνο μέσα από την αναβάθμιση των δημόσιων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων μας. Για να γίνει όμως αυτό χρειάζεται να αλλάξει εντελώς η ακολουθούμενη πολιτική. Αν οι κυβερνώντες αφήνουν να διαιωνίζεται ώστε να χειροτερεύει η κατάσταση στη δημόσια εκπαίδευση και αν δεχτούν χωρίς διαμαρτυρία οι πολίτες την ίδρυση ιδιωτικών ΑΕΙ στη χώρα μας, τότε ας παραδώσουν και τυπικά την εξουσία στους ιδιώτες.

Στρατής ΚΟΥΝΙΑΣ