Ραγδαίες είναι οι εξελίξεις στην ευρύτερη Κεντροαριστερά, καθώς το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών έχει ενισχύσει σημαντικά τις δυνάμεις που εργάζονται για την πολιτική ενοποίηση του χώρου και τη δημιουργία ενός αξιόπιστου φορέα, ο οποίος θα εμφανιστεί στο μέλλον ενώπιον των πολιτών ως αξιόπιστη εναλλακτική λύση απέναντι στη Νέα Δημοκρατία και τον Κυριάκο Μητσοτάκη.
Τρείς πολιτικοί σχηματισμοί κατέβηκαν ως αντίπαλοι στις εκλογές με μεγαλεπήβολους στόχους. Συγκέντρωσαν αθροιστικά ποσοστό 30,6%, έχασαν 446.303 ψήφους που αντιστοιχεί στο 1/3 περίπου όσων είχαν στις τελευταίες εθνικές εκλογές. Μετεκλογικά στο εσωτερικό τους ξεκινούν συζητήσεις για το πώς θα διεκδικήσουν μαζί την κυβέρνησης ενώ ανακαλύπτουν ότι …δεν έχουν και τόσο μεγάλες πολιτικές διαφορές!
Αυτή είναι με λίγα λόγια η εικόνα που παρουσιάζει αυτή την στιγμή το «Τρίγωνο της Κεντροαριστεράς» που συναποτελούν ο ΣΥΡΙΖΑ, το ΠΑΣΟΚ και η Νέα Αριστερά. Εκεί όπου αδιαμφισβήτητες εκλογικές ήττες παρουσιάζονται ως «νίκες», αρχηγοί κομμάτων προσπαθούν να διατηρήσουν τα κεκτημένα τους, προγραμματίζονται Κεντρικές Επιτροπές και συνέδρια ξεκαθαρίσματος, με εν αναμονή υποψηφίους προέδρους και «προσωπικότητες κοινής αποδοχής» που θα παίξουν συγκολλητικούς ρόλους. Πιο συνοπτικά θα έλεγε κανείς πως ο χώρος είναι αυτή την στιγμή «μαλλιά – κουβάρια»…
Αξίζει όμως κανείς να αποπειραθεί ένα … «ξετύλιγμα» ανά κόμμα:
Ο ΣΥΡΙΖΑ (έλαβε στις εκλογές ποσοστό 14,7%, έχασε 360.000 ψήφους και 3% σε σχέση με τις εκλογές του Ιουνίου): Οι μετεκλογικές αντιπαραθέσεις έχουν ξεκινήσει για τα καλά στον ΣΥΡΙΖΑ. Ο Στέφανος Κασσελάκης δεν μπόρεσε να απολαύσει ένα διήμερο ξεκούρασης στις Σπέτσες, αφού «τα όργανα» ξεκίνησαν ήδη από την επόμενη των εκλογών.
Αρχικά με τον Διονύση Τεμπονέρα που κατέθεσε πρόταση για να εκκινήσει διάλογος ανάμεσα στα τρία προαναφερθέντα κόμματα στην προοπτική ενός «αντι-ΝΔ μετώπου» το οποίο ονομάζει «Μέτωπο Δημοκρατίας».
Στην συνέχεια ακολούθησε η πρόταση που κατέθεσαν οι Γιάννης Ραγκούσης – Θανάσης Θεοχαρόπουλος, προκειμένου να γίνει εσωκομματικό δημοψήφισμα, όπου θα ερωτηθούν τα μέλη για, αν επιθυμούν ο ΣΥΡΙΖΑ να πρωταγωνιστήσει στην υπόθεση της ανασύνθεσης της Κεντροαριστεράς. Δηλαδή μια θέση που βασικά θέτει στην κρίση των μελών τη λογική (αν όχι την πρόταση) του Διονύση Τεμπονέρα.
Επίσης, ακόμη και ένας από τους μέχρι τώρα βασικούς συμμάχους του Στέφανου Κασσελάκη, ο Νίκος Παππάς, έκανε κι αυτός λόγο για την ανάγκη διαλόγου μεταξύ των προοδευτικών δυνάμεων, ζητώντας να γίνει με θεσμικό τρόπο και δίχως να διευκρινίζει ποιοι ακριβώς θα συμμετέχουν.
Η αρχική αντίδραση της ηγεσίας του Στέφανου Κασσελάκη σε όλη αυτήν την κινητικότητα ήταν να θέσει θέμα … «Νέας Αριστεράς», δηλώνοντας με ανάρτησή του πως όσο είναι αυτός πρόεδρος δεν πρόκειται να υπάρξουν συζητήσεις με «κλέφτες εδρών». Αναφερόμενος, προφανώς, στην αποχώρηση των 11 βουλευτών που έφτιαξάν την Κ.Ο της Νέας Αριστεράς.
Στην συνέχεια «ξεδίπλωσε» όμως το σύνολο της αντίληψής του για το εκλογικό αποτέλεσμα το οποίο και χαρακτήρισε … «καλό» για τον ΣΥΡΙΖΑ! Κι αυτό παρά το γεγονός ότι και επί της ηγεσίας του συνεχίστηκε η απώλεια ποσοστών από το προηγούμενο καλοκαίρι σε μία κάλπη που η Ν.Δ έχασε πάνω από 1.000.000 ψήφους. Στήριξε τον ισχυρισμό του στην …πτώση της διαφοράς από την Ν.Δ από 23 σε 13%, αλλά και στις δημοσκοπήσεις του περασμένου Δεκεμβρίου που «ήθελαν» στον ΣΥΡΙΖΑ σε μονοψήφια ποσοστά.
Στην βάση αυτή ο Στέφανος Κασσελάκης δηλώνει ότι επιμένει στον αρχικό προγραμματισμό του ΣΥΡΙΖΑ για την διενέργεια οργανωτικού συνεδρίου το Φθινόπωρο, στο οποίο θα υπάρξουν δομικές αλλαγές στο κόμμα.
Αυτές θα συνίστανται στο άνοιγμα των οργανώσεων του ώστε ο ΣΥΡΙΖΑ να γίνει το πεδίο σύγκλισης του χώρου της κεντροαριστεράς. Εξυπακούεται φυσικά υπό την ηγεσία του «αδιαμεσολάβητου» προέδρου.
Παρ’ όλα αυτά είναι εμφανές ότι πλέον η λεγόμενη «βάση του ΣΥΡΙΖΑ» η οποία τους τελευταίους μήνες αποδέχθηκε τις λογικές του «Μεσσία που θα ρίξει τον Μητσοτάκη», δεν είναι πλέον και τόσο …πρόθυμη να «τσιμπήσει» ξανα, μετά από το 14,7% που προφανώς δεν αποτελεί ποσοστό που «υπόσχεται κυβέρνηση» στο άμεσο μέλλον. Επίσης, οι πολιτικές συμμαχίες που είχε οικοδομήσει ο Στέφανος Κασσελάκης βρίσκονται πλέον υπό αίρεση. Ένας σημαντικός αριθμός στελεχών που τον στήριξαν έχουν στρέψει στην προσοχή τους αλλού, στο πώς θα «πλασσαριστούν» σε τυχόν νέες καταστάσεις που θα διαμορφωθούν.
Την ίδια στιγμή στον ΣΥΡΙΖΑ υπάρχει και ο παράγοντας Αλέξης Τσίπρας. Κινούμενος προσεκτικά ο πρώην πρόεδρος του κόμματος έδωσε το παρών στην προεκλογική καμπάνια του Στέφανου Κασσελάκη, τηρώντας όμως τις αποστάσεις του. Την ίδια στιγμή, διατηρεί και τη σχέση του με τον χώρο της Νέας Αριστεράς, κάτι το οποίο εκφράζεται και συμβολικά με την πρόσκληση του Αλέξη Χαρίτση και του Νίκου Βούτση στην εκδήλωση που διοργανώνει το «Ινστιτούτο Αλέξης Τσίπρας» με αντικείμενο την «Ειρήνη και την Βιώσιμη Ανάπτυξη». Ο ρόλος που θα παίξει ο πρώην πρωθυπουργός στις εξελίξεις στον ευρύτερο χώρο είναι έως στιγμής άγνωστος. Δεδομένο θεωρείται όμως από τους περισσότερους παρατηρητές των εξελίξεων ότι δεν θα μείνει θεατής.
Τα όργανα του ΣΥΡΙΖΑ αναμένεται να συνεδριάσουν προς το τέλος του Ιουνίου και προφανώς θα εκφραστούν οι προαναφερόμενες αντιθέσεις και όσες άλλες θα έχουν προκύψει έως τότε.
ΤΟ ΠΑΣΟΚ (έλαβε ποσοστό 12,79 και αύξησε τα ποσοστά του κατά 1 μονάδα σε σχέση με τις εκλογές του Ιουνίου, έχασε όμως 109.124 ψήφους): Οι εσωκομματικές αντιδράσεις στην Χαριλάου Τρικούπη έφθασαν σχετικά γρήγορα μέχρι την αμφισβήτηση της ηγεσίας του Νίκου Ανδρουλάκη. Ευθέως έχουν θέσει το θέμα ο αντιπρόεδρος της Βουλής Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος, η Νάντια Γιαννακοπούλου και ο Παύλος Γερουλάνος. Επίσης, αρκετά ακόμη στελέχη σε δηλώσεις τους άφησαν ανοιχτό το ζήτημα. Ανάμεσά τους ο Απόστολος Πανάς, η Μιλένα Αποστολάκη, ο Παύλος Χρηστίδης και ο Μιχάλης Κατρίνης.
Κοινός τόπος αυτών των τοποθετήσεων είναι πως το ΠΑΣΟΚ δεν κατάφερε να ανελιχθεί στη δεύτερη θέση και ως εκ τούτου με την σημερινή του ηγεσία δεν φαίνεται να έχει κυβερνητική προοπτική.
Όπως όμως εύκολα διαπιστώνει κανείς από τα ονόματα που παρατίθενται, ανάμεσα σε όσους ζητούν να εκκινήσει διαδικασία εκλογής νέου προέδρου και μάλιστα μέχρι το τέλος της χρονιά, δεν υφίσταται κατ’ ανάγκη συναντίληψη για το πού και πώς πρέπει να κατευθυνθεί το ΠΑΣΟΚ. Όπως σχολιάζουν κάποιοι γνωρίζοντες πρόσωπα και πράγματα στην Χαριλάου Τρικούπη, υπάρχουν προσεγγίσεις που ζητούν απλά αλλαγή ηγεσίας, άλλες που στοχεύουν σε συμπράξεις με άλλα κόμματα όμορα με το ΠΑΣΟΚ, αλλά και κάποιες που εκτιμούν πως «αν δεν μπορείς να κερδίσεις τον Μητσοτάκη, τότε ίσως πρέπει να συγκυβερνήσεις μαζί του».
Ο Νίκος Ανδρουλάκης – σύμφωνα με πληροφορίες- μέχρι στιγμής δεν φαίνεται διατεθειμένος να αποδεχθεί την διενέργεια εκλογών, εκτιμώντας πως το ΠΑΣΟΚ έχει ανοδική πορεία και μια εσωτερική εκλογική διαδικασία θα συνιστούσε οπισθοδρόμηση. Παρ’ όλα αυτά το θέμα μένει ανοιχτό να συζητηθεί στην Κεντρική Επιτροπή του ΠΑΣΟΚ που θα συνεδριάσει προς το τέλος του μήνα. Πρόκειται για ένα όργανο που φέρεται να «ελέγχεται» από τον νυν πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ όμως είναι πιθανόν να διαμορφωθούν τελικά διαφορετικές πλειοψηφίες και μειοψηφίες.
Πολλά θα εξαρτηθούν άλλωστε από το ποιος θα αναδειχθεί ως υποψήφιος για το προεδρικό αξίωμα, εάν προκύψει το ζήτημα. Φήμες ακούγονται για τον Μανώλη Χριστοδουλάκη που είχε συμμετάσχει και στην περίφημη εκδήλωση στο Θέατρο Άλφα τον περασμένο Φεβρουάριο, μαζί με την Έφη Αχτσιόγλου και τον Διονύση Τεμπονέρα.
Το όνομα του δημάρχου Αθηναίων, Χάρη Δούκα, «παίζει» δυνατά στις εσωκομματικές εξελίξεις του ΠΑΣΟΚ, μετά το «κύμα» αμφισβήτησης του Νίκου Ανδρουλάκη, με αφορμή τις επιδόσεις της παράταξης στις ευρωεκλογές.
Τώρα, ο κ. Δούκας παίρνει επίσημα θέση, ανοίγοντας τα χαρτιά του για την επόμενη ημέρα του ΠΑΣΟΚ και, ευρύτερα, της Κεντροαριστεράς, με συνέντευξή του στην Καθημερινή, δηλώνοντας παρών στις εξελίξεις…
Πρόκειται για ένα πρόσωπο που έχει τις «περγαμηνές» της νίκης επί του Κώστα Μπακογιάννη και ταυτόχρονα επαφές με ένα τμήμα στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ. Έχει ως πρόσωπο – γέφυρα τον συνυποψήφιό του Κώστα Ζαχαριάδη, που με την σειρά του ανήκει στην «εσωκομματική τάση» των Γιάννη Ραγκούση και Θανάση Θεοχαρόπουλου.
Η ΝΕΑ ΑΡΙΣΤΕΡΑ (συγκέντρωσε ποσοστό 2,4% και δεν εξέλεξε ευρωβουλευτή) : Η Νέα Αριστερά αποτελεί ίσως τη …μικρότερη γωνία του «Τριγώνου της Κεντροαριστεράς», πιθανότατα όμως μπορεί να παίξει έναν καταλυτικό ρόλο στις εξελίξεις. Η διαμόρφωση ενός μετωπικού σχήματος σε «αντι-ΝΔ» κατεύθυνση αποτελεί θέση της πλειοψηφίας των στελεχών της. Για τον λόγο αυτό, άλλωστε, έχει συμμετάσχει σε ανάλογες πρωτοβουλίες.
Παρά την αποτυχία της στις ευρωεκλογές σημαντικό πολιτικό κεφάλαιο για την Νέα Αριστερά είναι το ότι διαθέτει μία συμπαγή κοινοβουλευτική ομάδα 11 βουλευτών. Αυτό της διασφαλίζει μια πολιτική ορατότητα για το επόμενο διάστημα, ενώ είναι σαφές ότι μπορεί να ορίσει και τους κοινοβουλευτικούς συσχετισμούς στο χώρο της «κεντροαριστερής» αντιπολίτευσης. Δεδομένοι φυσικά πρέπει να θεωρούνται οι δίαυλοι επικοινωνίας που διαθέτει τόσο με ένα τμήμα του ΣΥΡΙΖΑ όσο και με το ΠΑΣΟΚ.
Συνολικά
Είναι εμφανές ότι οι εξελίξεις και στα τρία κόμματα θα έχουν τον αυτοτελή χαρακτήρα τους, όμως ταυτόχρονα …διαπλέκονται. Το ενοποιητικό στοιχείο των εξελίξεων δεν είναι άλλο από τα ποσοτικά δεδομένα. Οι συσχετισμοί επιβάλλουν συμπράξεις , εφόσον το ζητούμενο είναι η κυβερνητική εξουσία, ενώ οι προγραμματικές θέσεις όχι απλά δεν φαίνεται να αποτελούν εμπόδιο αλλά μοιάζουν να είναι η …εύκολη προϋπόθεση για τέτοιου είδους συγκλίσεις.
Αντιθέτως «τα δύσκολα» φαίνεται να εστιάζονται στον ισχύοντα εκλογικό νόμο. Αυτόν που ουσιαστικά απαγορεύει το «μπόνους» των 50 εδρών στις περιπτώσεις εκλογικής καθόδου συνασπισμού κομμάτων.
