Σοβαρά ερωτήματα για τις αιτίες πρόκλησης του πύρινου «μανιταριού» που ακολούθησε τη σφοδρή σύγκρουση της επιβατικής και της εμπορικής αμαξοστοιχίας στο δυστύχημα των Τεμπών αναδύονται από τη νέα πραγματογνωμοσύνη του απόστρατου αξιωματικού της Πυροσβεστικής, Βασίλη Κοκοτσάκη.
Η νεότερη έκθεση του πραγματογνώμονα σε θέματα πυρκαγιών, ο οποίος ορίστηκε ως τεχνικός σύμβουλος από τον σύλλογο των οικογενειών των θυμάτων, κατατέθηκε στον εφέτη ειδικό ανακριτή Σωτήρη Μπακαΐμη την περασμένη Παρασκευή και κάνει σαφή την ερμηνεία πως στόχος της επιχείρησης μπαζώματος που συντελέστηκε στον τόπο του εγκλήματος ήταν η απόκρυψη αποδεικτικών στοιχείων που συνηγορούν στην ύπαρξη χημικών τα οποία οδήγησαν στην πυρκαγιά.
Η πραγματογνωμοσύνη 49 σελίδων απαριθμεί τα λάθη και τις παραλείψεις που οδήγησαν στην εξαφάνιση πειστηρίων, ώστε, μέχρι σήμερα, έναν χρόνο μετά τη μετωπική σύγκρουση, να παραμένουν άγνωστοι οι λόγοι της έκρηξης: το γεγονός ότι οι προανακριτικοί υπάλληλοι και στη συνέχεια οι άντρες της Πυροσβεστικής δεν προστάτευσαν το σημείο μέχρι να ολοκληρωθεί η διερεύνηση, αλλά αντίθετα ξεκίνησε αμέσως το έργο εξαφάνισης του σκηνικού καταστροφής που είχε συντελεστεί, χωρίς καν να υπάρξει σχετική εισαγγελική εντολή. Αποτέλεσμα, να μην εντοπίσουν το σημείο έναρξης της φωτιάς, να μη διερευνηθούν τα αντικείμενα στα οποία μεταδόθηκε η πυρκαγιά ούτε και ποιο ήταν το υλικό που οδήγησε στην καύση.
Σε επίσημο έγγραφό της η Hellenic Train ανέφερε πως τα κοντέινερ της εμπορικής αμαξοστοιχίας μετέφεραν μπίρες, τρόφιμα και πλάκες σιδήρου, ωστόσο το γεγονός πως μόλις πριν από μερικούς μήνες, το Γενικό Χημείο του Κράτους εντόπισε στα συντρίμμια ίχνη της εύφλεκτης και τοξικής ουσίας ξυλόλιο, η παρουσία του οποίου δεν αιτιολογείται στον τόπο της σύγκρουσης, φούντωσε τα σενάρια περί παράνομων εύφλεκτων ουσιών και γι’ αυτό οι ανακριτικές αρχές της Λάρισας μόλις τον περασμένο μήνα όρισαν νέο δικαστικό πραγματογνώμονα -αυτή τη φορά χημικό μηχανικό- προκειμένου να διερευνήσει και αυτή την πτυχή.
Εκρηξη
Ο διορισμένος από τις οικογένειες τεχνικός σύμβουλος, Βασίλης Κοκοτσάκης, παραθέτοντας μια σειρά από στιγμιότυπα που ελήφθησαν από βιντεοληπτικό και φωτογραφικό υλικό (δημόσια διαθέσιμα) παρατηρεί πως η πρώτη έκρηξη εκδηλώθηκε εντός φορτίου με εύφλεκτα και εκρηκτικά υλικά. Στη συνέχεια φαίνεται πως βαγόνι ή βαγόνια της επιβατικής αμαξοστοιχίας τυλίγονται στις φλόγες και έρχονται σε επαφή με φλεγόμενο δοχείο που εκτινάχθηκε από την εμπορική προς την επιβατική αμαξοστοιχία.
Ο πραγματογνώμονας στις εικόνες εντοπίζει δοχείο να φλέγεται κινούμενο με κατεύθυνση αντίθετη με την κίνηση του βαγονιού του επιβατικού τρένου και συμπεραίνει πως από τη σύγκρουση εκτοξεύθηκε και διασκορπίστηκε καύσιμη ύλη με αποτέλεσμα να υπάρξουν συνεχόμενες δυνατές εκρήξεις. Το δοχείο αυτό εντοπίζεται την επόμενη μέρα σε φωτογραφίες, δίπλα από βαγόνι του επιβατικού τρένου. Η σχετική ανάλυση έγινε από τον καθηγητή Προηγμένων Μαθηματικών Μοντέλων του Πανεπιστημίου Χιούστον, Εμμανουήλ Παπαδάκη.
Η έρευνα αναφέρει ότι στην εμπορική αμαξοστοιχία υπήρχαν ειδικά κοντέινερ όπου φυλάσσονταν δοχεία αποθήκευσης χημικών (COSHH) και παρατίθενται φωτογραφίες από την επόμενη μέρα του δυστυχήματος όπου φαίνονται κομμάτια κοντέινερ διασκορπισμένα στον τόπο του εγκλήματος, αλλά δείχνουν άθικτα από την πυρκαγιά, στοιχείο που κατά τη μελέτη συνηγορεί στο γεγονός πως τα κοντέινερ αυτά, ειδικά διαμορφωμένα ώστε να είναι ανθεκτικά για την ασφαλή μεταφορά καύσιμων υλών, εκτινάχθηκαν στις πρώτες στιγμές της διαρροής λόγω απότομης διόγκωσης.
Στην έκθεση επισημαίνεται πως τα αντικείμενα αυτά φαίνεται πως οδηγήθηκαν σε άγνωστο σημείο, αφού δεν εντοπίζονται στη θέση Κουλούρι στον χώρο του ΟΣΕ μαζί με τα υπόλοιπα συντρίμμια του δυστυχήματος. Υπογραμμίζεται πως αυτή η επιλεκτική απομάκρυνση πειστηρίων προς άγνωστο σημείο έγινε από άτομα που δεν φαίνεται πως ανήκαν σε κάποια ομάδα διάσωσης.
Εκσκαφές
Συγκεκριμένα αναφέρει πως «κατά τη διάρκεια της έρευνάς μας […] έγινε αντιληπτή μια συστηματική, συνεχόμενη και επιμελής προσπάθεια μεταβολής και αλλοίωσης του τοπίου του δυστυχήματος […] από μέλη ομάδας που δεν φάνηκαν να ανήκουν σε κάποια ομάδα διάσωσης». Σημειώνει πως «με πολύ μεθοδικό τρόπο αφαιρούσαν συγκεκριμένα κομμάτια από τον χώρο του δυστυχήματος» τα οποία τοποθετούσαν επιμελώς σε σωρό, ξεχωριστά από όλα τα υπόλοιπα.
Φωτογραφίες drone από διεθνή ΜΜΕ δείχνουν πως το πρωί του δυστυχήματος, εκσκαφείς αφαιρούν χώμα, με αποτέλεσμα να σχηματίζονται μεγάλες λακκούβες με εμφανώς μεγάλο βάθος, σαν «κρατήρες». Μια ενέργεια που κατά τον πραγματογνώμονα, «κανένα επιχειρησιακό σκοπό δεν είναι λογικό να υπηρετεί». Σε εκείνα τα σημεία, σύμφωνα με τη μελέτη, πέρα από βιολογικά υπολείμματα, θα εντοπίζονταν και αποδεικτικά στοιχεία «μόλυνσης» των υλικών καύσης που περιείχε το κοντέινερ της εμπορικής αμαξοστοιχίας.
Η έκθεση εκτιμά πως οι άνθρωποι που έχασαν τη ζωή τους από την πυρκαγιά αγγίζουν τους 28. Πλέον αναμένεται η νεότερη πραγματογνωμοσύνη από τον νεοδιορισμένο χημικό μηχανικό ώστε να υπάρξει κάποιο τελικό συμπέρασμα για την ύπαρξη καύσιμων υλών. Με δεδομένο όμως πως ο χώρος έχει ανεπανόρθωτα αλλοιωθεί από το μπάζωμα, είναι αμφίβολο αν τελικά θα δοθούν απαντήσεις στους συγγενείς των θυμάτων.
