Η «αγορά του αιώνα»: Κατασκοπία και σκάνδαλα για F-16 και Mirage
Στον αστερισμό των F-35 κινείται εδώ και μέρες η κυβέρνηση…
Στον αστερισμό των F-35 κινείται εδώ και μέρες η κυβέρνηση. Και όλα αυτά παρά το γεγονός ότι οι ίδιες οι ΗΠΑ απαντάνε πως η νέα «αγορά του αιώνα» ΔΕΝ αφορά την άμυνα της χώρας αλλά τη συμμετοχή στα σχέδια του ΝΑΤΟ. Και όλα αυτά την ώρα που το δυσβάσταχτο κόστος – που θα ξεπεράσει τα 8,6 δισ- θα φορτωθεί ξανά στον ελληνικό λαό.
Με αφορμή την νέα αγορά του «αγορά του αιώνα» , σας παραθέτουμε ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο που αξίζει να διαβάσετε.
Αναφέρεται στην πρώτη «αγορά του αιώνα» το 1985 που χύθηκε πολύ μελάνι για να αιτιολογηθεί η αγορά της και που για πολλούς υποθήκευσε το μέλλον της εθνικής οικονομίας και της εθνικής ανεξαρτησίας.
Η «αγορά του αιώνα»: Κατασκοπία και σκάνδαλα για F-16 και Mirage
Ήταν 6 Μαρτίου 1985 όταν η «αγορά του αιώνα», ως έμεινε στην ιστορία, βρέθηκε στο στόχαστρο ακόμη και των λαϊκών κινητοποιήσεων.
Τότε η κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου προχώρησε σε υπογραφή προσυμφώνων για την αγορά 40 αεροσκαφών F-16 και 40 Mirage 2000 για τις ανάγκες της ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας., υλοποιώντας έτσι μια προειλημμένη απόφαση και ταυτόχρονα ανακοίνωσε ότι θα προχωρήσει εσπευσμένα στα εξοπλιστικά προγράμματα του Στρατού και του Ναυτικού. Σύμφωνα με τους αρχικούς υπολογισμούς, το κόστος της «αγοράς του αιώνα» ξεπερνούσε τα 200 δισεκατομμύρια δραχμές. Ποσό μυθικό φυσικά για την εποχή! Κατά την υλοποίηση του προγράμματος, το ποσό αυτό αυξήθηκε σημαντικά, ενώ η «αγορά του αιώνα» εξελίχτηκε σε ένα θερμοκήπιο οικονομικών και πολιτικών σκανδάλων. Οι σχετικές παραγγελίες συνοδεύτηκαν από «μπόνους» για τους «μεσάζοντες», τα οποία κατά καιρούς αποτιμήθηκαν από 15% έως και 20 % του πραγματικού κόστους για την προμήθεια του στρατιωτικού εξοπλισμού.
Επιτακτική ανάγκη
Ποιοι παράγοντες οδήγησαν σ’ αυτήν την επιλογή; Η τουρκική απειλή (κλασικό επιχείρημα), η πρόθεση να μην είναι η Ελλάδα εξαρτημένη κυρίως από τις ΗΠΑ (ακόμη δεν είχε υποχωρήσει ο ρητορικός αντιαμερικανισμός του ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ) και οι καλές σχέσεις του Παπανδρέου με τον Γάλλο πρόεδρο Φρανσουά Μιτεράν (η εφαρμογή της γραμμής του Κωνσταντίνου Καραμανλή που είχε κωδικοποιηθεί στο σύνθημα «Ελλάς-Γαλλία, συμμαχία»).
Αναμφίβολα, ήταν επιτακτική ανάγκη να ενισχυθούν οι αμυντικές δαπάνες της χώρας. Η ισλαμοφασιστική Τουρκία είχε ήδη εισβάλλει στην Κυπριακή Δημοκρατία το 1974 και κατείχε παράνομα εδαφικά το 40% της Μαρτυρικής Μεγαλονήσου, ενώ ταυτόχρονα έδειχνε έντονες επιθετικές και επεκτατικές διαθέσεις στο Αιγαίο. Προκειμένου να διατηρηθεί η ισορροπία δυνάμεων στο Αιγαίο και να εξασφαλιστεί μακροπρόθεσμα η ακεραιότητα του εθνικού μας εδάφους και το απαραβίαστο του εθνικού μας χώρου, ήταν απαραίτητο να υπάρξει η ανάλογη ενίσχυση του οπλοστασίου της ΠΑ με σύγχρονα μαχητικά αεροσκάφη.
Τα αντισταθμιστικά
Οικονομοτεχνικές μελέτες καταδείκνυαν ότι το κόστος αγοράς των 40 F-16 και 40 Mirage 2000 ήταν αντίστοιχο μιας αγοράς 120 μαχητικών ενός τύπου. Πολλοί θα υποστηρίξουν ότι ήταν οι σχέσεις της κυβέρνησης Παπανδρέου με την κυβέρνηση Μιτεράν που οδήγησαν στην επιλογή των Mirage, παρά το αυξημένο κόστος τους. Το σκεπτικό με βάση το οποίο το ΚΥΣΕΑ ενέκρινε την πρόταση Παπανδρέου ήταν να απεξαρτηθεί ο Ελληνικός Στρατός από τη μόνη επιρροή του αμερικανικού παράγοντα, ο οποίος προμήθευε και τη γείτονα Τουρκία.
Η «αγορά του αιώνα» ήταν η πρώτη επίσης που έθετε επί τάπητος στη δημόσια συζήτηση και το μείζον θέμα των λεγόμενων «αντισταθμιστικών». Πρόκειται για την υποχρέωση ενός πωλητή οπλικών συστημάτων προς τον αγοραστή να αντισταθμίσει μέρος τουλάχιστον της δαπάνης που καταβλήθηκε μέσω αγορών βιομηχανικών προϊόντων από τον πελάτη ή μεταβίβασης σε αυτόν κάποιας γνώσης ή τεχνολογίας σε τομείς που δεν έχουν αναπτυχθεί ή βρίσκονται υπό ανάπτυξη. Έκτοτε, η σύνδεση αδιαφανών διαδικασιών ανάθεσης των αγορών και αντισταθμιστικών οφελών που ανακόπτονται στα μισά της διαδρομής αποτελεί βασικό μοτίβο σε όλες τις συ- ζητήσεις που αφορούν στα εξοπλιστικά.
Η «αγορά του αιώνα»: Κατασκοπία και σκάνδαλα για F-16 και Mirage
Από τα βασικά προβλήματα της αγοράς των Mirage ήταν η προβληματική λειτουργία επιμέρους συστημάτων (τότε έγινε λόγος για τα «τυφλά Mirage» λόγω της χαμηλής απόδοσης του ραντάρ) αλλά και οι πολλές ελλείψεις στην παραγγελία, ελλείψεις που αφορούσαν την αποσύνδεση από την αγορά των αεροσκαφών, των συνοδευτικών τους οπλικών συστημάτων. Αυτός ο κατακερματισμός των παραγγελιών σε μικρά τμήματα, που καθιστά την εξάρτηση από τον πωλητή ισχυρή σε βάθος χρόνου, είναι μια σταθερά και στις μετέπειτα αγορές οπλικών συστημάτων.
Κατασκοπία
Βέβαια τότε το σκηνικό ήταν κάπως διαφορετικό από πολιτικής πλευράς. Οι ΗΠΑ «έπαιζαν» τα γνωστά τους παιχνίδια, καθώς φοβούνταν διαρροή πληροφοριών του F-16 προς την ΕΣΣ∆ εάν τα έπαιρνε η Ελλάδα λόγω της υπόθεσης Μποχάν.
Ήταν η υπόθεση του στρατολογηµένου από τη CIA σοβιετικού αξιωµατούχου της GRU (το 1985), Σεργκέι Μποχάν ο οποίος όµως έπαιζε διπλό παιχνίδι. Στην περίπλοκη αυτή υπόθεση είχαν µπλεχτεί και Έλληνες οι όποιοι υποτίθεται ότι διοχέτευαν µυστικά του βλήµατος MANPAD Stinger στους Σοβιετικούς.
Εν πάση περιπτώσει ο τότε πρωθυπουργός, Ανδρέας Παπανδρέου, διακήρυξε προς πάσα κατεύθυνση, ότι δεν τίθεται ζήτηµα κατασκοπίας υπέρ της ΕΣΣ∆ από την Ελλάδα, αλλά οι ΗΠΑ άρχισαν να προτείνουν διάφορα άλλα µαχητικά όπως το υπανάπτυξη τότε F-5G (µετέπειτα F-20) που προωθούσε η Northrop η µια υποβαθµισµένη έκδοση του F-16 το F-16/79 µε κινητήρα J-79 και µετρίων επιδόσεων ραντάρ APG-66.
Σε οµιλία του µάλιστα ο Παπανδρέου στη Βουλή, είχε πει ότι όπως παράγγειλε τα 40 Mirage 2000 θα µπορούσε να παραγγείλει και τα υπόλοιπα 40 από τη Γαλλία, αν οι ΗΠΑ δεν έδιναν την συγκατάθεσή τους για το F-16.
Τα χρήµατα για τα αεροσκάφη προήρθαν από τα δάνεια του προγράµµατος FMS – στην κατηγορία αυτή ανήκει και η λεγόµενη αµερικανική στρατιωτική βοήθεια, από δάνεια προερχόµενα από την εξωτερική κεφαλαιουχική αγορά και από χρήµατα των εθνικών προϋπολογισµών.
Η επίσηµη συµφωνία αγοράς των αεροσκαφών υπογράφηκε τον Ιανουάριο του 1987 και το πρόγραµµα ονοµάστηκε Peace Xenia I και τα πρώτα F-16C/D παραδόθηκαν µεταξύ Νοεµβρίου 1988 και Οκτωβρίου 1989, ενώ τα Mirage 2000 (36 µονοθέσια και τέσσερα διθέσια) παραδόθηκαν µεταξύ 1988 και 1992.
Η φερόμενη εμπλοκή του Κασόγκι
Υπήρξε ένας από τους πλουσιότερους ανθρώπους στον κόσμο κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 80, ενώ περιουσία του είχε εκτιμηθεί σε 4 δισεκατομμύρια δολάρια, όμως στην Ελλάδα το όνομά του συνδέθηκε με την «αγορά του αιώνα». Ο Σαουδάραβας επιχειρηματίας Αντνάν Κασόγκι εόχε χαρακτηριστεί ως ο «βαρόνος του πολέμου», καθώς ήταν ένας από τους μεγαλύτερους εμπόρους όπλων κατά τις δεκαετίες ‘70 και ‘80. Το όνομά του συνδέθηκε με σκοτεινές ιστορίες και σκάνδαλα. Όμως, πάντα κατάφερνε να την «βγάλει καθαρή». Διαβόητος τζογαδόρος, γυναικάς και σπάταλος ο Κασόγκι ήταν ο ορισμός του playboy και για ένα μεγάλο διάστημα δεν σταματούσε να δίνει «τροφή» στον τύπο.
Ο Κασόγκι θεωρήθηκε βασικός παράγοντας για την παράνομη πώληση όπλων στο Ιράν από υψηλά στελέχη της αμερικανικής κυβέρνησης το 1985, παρόλο που υπήρχε εμπάργκο. Αντάλλαγμα ήταν η απελευθέρωση επτά Αμερικανών που κρατούνταν όμηροι από μέλη της σιιτικής οργάνωσης Χεζμπολάχ στον Λίβανο. Σε δηλώσεις του, ο Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Ρόναλντ Ρίγκαν αρνούνταν ότι είχε ανταλλάξει όπλα με ομήρους.
Το όνομα του Κασόγκι συνδέθηκε και με την εκμετάλλευση του κρατικού πλούτου των Φιλιππίνων από τον δικτάτορα Φερντινάντ Μάρκος και τη σύζυγό του Ιμέλντα. Ο δισεκατομμυριούχος οδηγήθηκε στα δικαστήρια, αλλά αθωώθηκε. Για λογαριασμό του Μάρκος και της συζύγου του, ο Κασόγκι είχε μεταφέρει κρυφά στη Γαλλία με το προσωπικό του τζετ 37 πίνακες με έργα των Ρούμπενς, Ελ Γκρέκο, Πικάσο και Ντεγκά. Όμως, τίποτα από αυτά δεν στάθηκε αρκετό για να ανακόψει την πορεία του.
Το 1984, ο Κασόγκι έφτασε με το ιδιωτικό του τζετ στο αεροδρόμιο του Ελληνικού. Εκεί τον υποδέχτηκε ο Αντώνης Λιβάνης, γενικός διευθυντής του πολιτικού γραφείου του Παπανδρέου.
Σύμφωνα με μαρτυρίες, ο δισεκατομμυριούχος ενώ έτρωγε στο εστιατόριο «Kona Kai», είχε ένα μασέρ να του κάνει μαλάξεις που θα αύξαναν την όρεξή του και θα τον απάλλασσε από το βάρος των διαπραγματεύσεων. Ο αντιπολιτευόμενος τύπος της εποχής έγραφε ότι ο Ανδρέας Παπανδρέου έκανε κρουαζιέρα στο υπερπολυτελές και «αμαρτωλό» γιοτ του Κασόγκι «Ναμπίλα» που είχε μήκος 86 μέτρα. Τα ρεπορτάζ ανέφεραν ότι τους συνέδεε ιδιαίτερη φιλία. Όμως, τα δημοσιεύματα δεν επιβεβαιώθηκαν. Δεν υπήρξαν ποτέ πειστήρια μιας τέτοιας σχέσης, ούτε κοινές φωτογραφίες ή μαρτυρίες…
Ο Γιώργος Πιέτρης εξελέγη εκπρόσωπος των επαγγελματιών εστίασης …
