18 Ιανουαρίου 1923: Καθιερώνεται στη χώρα μας το Γρηγοριανό ημερολόγιο

666

Σαν σήμερα στις 18 Ιανουαρίου του 1923, το Γρηγοριανό Ημερολόγιο καθιερώνεται στη χώρα μας συνιστώντας μία άκρως ιστορική στιγμή για την Ελλάδα.

Σχεδόν κάθε πολιτισμός στην ιστορία ανέπτυσσε το δικό του χρονολογικό σύστημα με αποτέλεσμα να υπάρχουν εκατοντάδες. Πως όμως καταλήξαμε στην γενικευμένη χρήση του Γρηγοριανού Ημερολογίου και πως έγινε η αλλαγή στην Ελλάδα από το Ιουαλιανό;

Μέχρι τα μέσα του 1ου αιώνα π.Χ. το ημερολόγιο που επικρατούσε ήταν αυτό της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Το συγκεκριμένο όμως ημερολόγιο βασιζόταν στις φάσεις της σελήνης και δημιουργήθηκαν μεγάλες αποκλίσεις με το πέρασμα του χρόνου.

Έτσι, ο Αλεξανδρινός αστρονόμος Σωσιγένης, διατάχθηκε από τον Ιούλιο Καίσαρα να αναδιαμορφώσει το ημερολόγιο. Αυτός πρόσθεσε 90 μέρες μέσα στο έτος και το νέο ημερολόγιο ανταποκρινόταν ακριβώς στις διαδοχικές εποχές ενώ η διάρκεια του έτους ήταν στις 365,25 ημέρες. Η μικρή αυτή απόκλιση διορθωνόταν με την προσθήκη 1 μέρας κάθε 4 χρόνια.

Το παραπάνω ημερολόγιο έμεινε στην ιστορία με το όνομα «Ιουλιανό Ημερολόγιο». Ωστόσο και αυτό παρουσίασε ένα σφάλμα διάρκειας 11 λεπτών και 24 δευτερολέπτων το χρόνο. Εξαιτίας αυτής της απόκλισης η εαρινή ισημερία μετατοπίστηκε μετά από 1500 χρόνια κατά 11 μέρες πίσω!

Ο κίνδυνος να γιορτάζονται τα Χριστούγεννα μέσα στο Φθινόπωρο και το Πάσχα το χειμώνα, ο Πάπας Γρηγόριος ο 13ος (εξού και Γρηγοριανό Ημερολόγιο) άλλαξε ξανά το ημερολόγιο. Στις 4 Οκτωβρίου του 1582 προστέθηκαν 10 ημέρες. Ακόμη για να διορθωθεί η εαρινή ισημερία αποφασίστηκε τα χρόνια που διαιρούνται με το 100 θα ήταν δίσεκτα μόνο αν διαιρούνται επίσης με το 400.

Ελάχιστες χώρες υιοθέτησαν το συγκεκριμένο ημερολόγιο από το 1582, κυρίως καθολικές. Αγγλία και Αμερική το υιοθέτησαν το 1752 ενώ στην Ανατολή το Ιουλιανό τηρήθηκε μέχρι τον 20αιώνα.

Στην Ελλάδα εφαρμόστηκε σαν σήμερα στις 18 Ιανουαρίου με την αλλαγή της 17ης Φεβρουαρίου σε 1η Μαρτίου.

Έτσι, με βασιλικό διάταγμα του Γεωργίου Β’ (το οποίο είναι ακόμη σε ισχύ αφού δεν έχει αντικατασταθεί με νεότερο) εισήχθη το Γρηγοριανό ημερολόγιο την 17η Φεβρουαρίου του 1923, η οποία ορίστηκε ως 1η Μαρτίου. Οι ενδιάμεσες 13 ημέρες χάνονται στα χαρτιά δια παντός.

Η κατάσταση όμως περιπλέχθηκε λίγα εικοσιτετράωρα αργότερα, όταν ήρθε η 25η Μαρτίου. Το κράτος μπορούσε να τιμήσει εκείνη την ημέρα την επέτειο της Εθνεγερσίας του 1821, αλλά δεν μπορούσε να γιορτάσει τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου, αφού για την Ελλαδική Εκκλησία ο Ευαγγελισμός θα ερχόταν στις 7 Απριλίου!

Προκειμένου να μην διαχωριστούν τα δύο άκρως σημαντικά γεγονότα για τη χώρα, η Ιεραρχία υποχωρεί. Πολύ σύντομα αποφασίζει να χρησιμοποιήσει και αυτή το Γρηγοριανό ημερολόγιο για τις θρησκευτικές εορτές, με εξαίρεση τις κινητές (όπως π.χ. το Πάσχα). Ομάδες κληρικών και λαϊκών διαφωνούν στην εισαγωγή του νέου ημερολογίου, την οποία θεωρούν προδοσία της ορθόδοξης παράδοσης και ένδειξη υποταγής στον Πάπα που επιχειρεί δολίως να αφομοιώσει τα χριστιανικά δόγματα. Οι αντιδρώντες αποσχίζονται, θεωρώντας ότι αυτοί είναι οι Γνήσιοι Ορθόδοξοι Χριστιανοί (Γ.Ο.Χ.). Έκτοτε, οι εν λόγω πιστοί αποκαλούνται «παλαιοημερολογήτες», χωρίς όμως να θεωρούνται ετερόδοξοι ή ετερόθρησκοι, παρά το γεγονός ότι δεν βρίσκονται σε κοινωνία με την κρατούσα Εκκλησία της Ελλάδας.