Εικόνες από το μέλλον του πλανήτη

448

«Οι περίοδοι αυξημένου κινδύνου πυρκαγιάς θα ξεκινούν νωρίτερα, θα διαρκούν περισσότερο και τα φαινόμενα θα είναι πιο έντονα. Οι αλλαγές αυτές θα επέλθουν προοδευτικά, αλλά αναμένεται να γίνουν άμεσα αισθητές από το έτος 2020». Η έκθεση για την κλιματική αλλαγή στην Αυστραλία, που συντάχθηκε το 2008, στέλνει ρίγη στη σπονδυλική στήλη όσων προσπάθησαν τους τελευταίους μήνες να αναπνεύσουν στη γεμάτη καπνό ατμόσφαιρα των μεγάλων πόλεων της χώρας. Οι γιγάντιες πυρκαγιές, πρωτοφανείς ακόμη και για μια χώρα που καίγεται κάθε χρόνο, ξεκίνησαν από τις αρχές της αυστραλιανής άνοιξης (τον Οκτώβριο) και έως σήμερα έχουν αποτεφρώσει έκταση 100.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων, περίπου όσο η ελληνική επικράτεια πλην των νησιών. Στην πρωτεύουσα Καμπέρα, πριν από λίγες μέρες ο καπνός των δεκάδων κοντινών και μακρινών πυρκαγιών υποχρέωσε σε κλείσιμο ακόμη και το αρχηγείο της υπηρεσίας αντιμετώπισης καταστροφών, ενώ αντιασφυξιογόνες μάσκες και φίλτρα αέρα έχουν ξεπουλήσει σε όλα τα καταστήματα της χώρας.

Μέχρι πρόσφατα, οι μεγάλες πυρκαγιές στην Αυστραλία έπαιρναν το όνομα της ημέρας στην οποία συνέβησαν, π.χ. το «Μαύρο Σάββατο» του 2009 στην πολιτεία Βικτόρια, στη διάρκεια του οποίου έχασαν τη ζωή τους πάνω από 100 άτομα. Οχι πλέον. Φέτος, η κατάσταση εκτάκτου ανάγκης διαρκεί μήνες – και έπεται συνέχεια, καθώς το καλοκαίρι τώρα αρχίζει, αφού ο Ιανουάριος στην Αυστραλία αντιστοιχεί με τον Ιούλιο στην Ελλάδα.

Ο οικονομολόγος Ρος Γκάρνο, επικεφαλής της συντακτικής ομάδας της έκθεσης του 2008, συναισθάνεται το βάρος της αποτυχίας. «Στενοχωριέμαι για την αναποτελεσματικότητά μου», είπε. «Είχα την ευκαιρία να απευθυνθώ στους Αυστραλούς και δεν κατάφερα να τους πείσω ότι είναι θέμα εθνικού συμφέροντος να συμβάλουμε στην παγκόσμια προσπάθεια για να μετριαστούν οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής», δήλωσε στο δίκτυο SBS. «Παρότι τα πράγματα είναι ήδη άσχημα, μπορούν να γίνουν πολύ χειρότερα», συμπλήρωσε. «Είναι προς το συμφέρον όλης της ανθρωπότητας να περάσουμε σε μια οικονομία μηδενικών ρύπων».

Η πρωτοφανής καταστροφή, με τις πυρκαγιές που συνενώνονται σε «μεγα-μέτωπα» αφήνοντας τους πυροσβέστες να παρακολουθούν ανήμποροι, επιβεβαιώνει στην πράξη αυτό που προέβλεπε η θεωρία.

Μεταξύ των ανεπτυγμένων χωρών, η Αυστραλία είναι η πιο ευάλωτη στην κλιματική αλλαγή, λόγω των εύθραυστων οικοσυστημάτων της και των λιγοστών υδάτινων πόρων της. Είναι παράλληλα η χώρα με την πιο ξεροκέφαλη ηγεσία, μετά τις ΗΠΑ. Ο συντηρητικός πρωθυπουργός Σκοτ Μόρισον μόλις και μετά βίας αναγνωρίζει τη σύνδεση των αφύσικα υψηλών θερμοκρασιών και της παρατεταμένης ξηρασίας με την ένταση των πυρκαγιών, ενώ τα σχέδια της κυβέρνησής του για την υποτιθέμενη καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής συνίστανται στην κατασκευή μιας νέας γιγάντιας λιγνιτικής μονάδας και στην ποινικοποίηση των δράσεων διαμαρτυρίας, με παράλληλη επίκληση δημιουργικής λογιστικής ώστε να παρουσιάζει μείωση των ρύπων.

Το κάρβουνο του Μόρισον

Ως υπουργός Οικονομικών, το 2017, ο Μόρισον είχε φέρει μαζί του στη Βουλή ένα κομμάτι κάρβουνο, για να δείξει ότι το μέλλον της οικονομίας βρίσκεται στα ορυκτά καύσιμα. Η τεράστια καταστροφή, όμως, που έχουν υποστεί οι τουριστικές επιχειρήσεις της χώρας, στην αιχμή της εορταστικής περιόδου, δείχνουν ακόμη και σε όσους κωφεύουν στα οικολογικά επιχειρήματα ότι το μέλλον της ανεξέλεγκτης κλιματικής αλλαγής είναι ένα μέλλον οικονομικής καταστροφής. Αν οι σπαρακτικές εικόνες των καμένων καγκουρό και των αποτεφρωμένων κοάλα δεν παρακινούν την κυβέρνηση να αλλάξει πολιτική, ίσως το κάνουν οι χιλιάδες τουριστικές επιχειρήσεις που καταστράφηκαν από τις πυρκαγιές στις δημοφιλείς ακτές της ανατολικής Αυστραλίας. «Στον τομέα του άνθρακα απασχολούνται 38.000 εργαζόμενοι στην Αυστραλία. Στον τουρισμό 924.000», παρατήρησε ο Ιαν Γουίτγουορθ στην εφημερίδα The Age. «Είναι μύθος ότι η Αυστραλία πρέπει να διαλέξει ανάμεσα στις θέσεις εργασίας και στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Η βιομηχανία του άνθρακα πνίγει άλλους, πολύ μεγαλύτερους οικονομικούς κλάδους». Μέσα σε λίγες μόνον ημέρες, η γερμανική εταιρεία Siemens έλαβε 70.000 μηνύματα που της ζητούν να αποσυρθεί από την κατασκευή της νέας ρυπογόνας μονάδας, ενώ η κυβέρνηση Μόρισον εμφανίζεται όλο και πιο εκτεθειμένη, καθώς αποφεύγει το πρόβλημα.

Υπάρχει σειρά μελετών, με πρώτη αυτή του 2008, που δείχνει πώς θα μπορούσε να περάσει η Αυστραλία σε μια οικονομία μηδενικών ρύπων χωρίς να υποστεί οικονομική καταστροφή, αλλά οι υπουργοί της κυβέρνησης Μόρισον συνεχίζουν να κατηγορούν όσους ζητούν αλλαγή πολιτικής ως εχθρούς της ευημερίας.

Ομως, όσες αντιπυρικές ζώνες και αν ανοίξουν και όση έμφαση και αν δοθεί στην ενίσχυση της πυροσβεστικής (δύο παράγοντες που επιδείνωσαν τη φετινή προαναγγελθείσα καταστροφή), αν δεν περιοριστεί η άνοδος της θερμοκρασίας με συντονισμένη, παγκόσμια δράση, δεν θα υπάρχει διαφυγή από την πύρινη κόλαση. Η παρατήρηση ότι η Αυστραλία δείχνει το μέλλον της ανθρωπότητας στην εποχή της κλιματικής αλλαγής, δεν ισχύει – δείχνει μόνο την πρώτη φάση ενός μέλλοντος που μπορεί να γίνει ακόμη πιο εφιαλτικό.

Νεκρά ένα δισ. έμβια όντα

Το πλήγμα για την πολύ ιδιαίτερη αυστραλιανή βιοποικιλότητα είναι τεράστιο. Παρότι δεν μπορούν, φυσικά, να μετρηθούν τα νεκρά ζώα, πουλιά και ερπετά, οι επιστήμονες γνωρίζουν πόσα τέτοια είδη διαβιούν περίπου ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο δάσους. Πολλαπλασιάζοντας τον αριθμό αυτό με την ασύλληπτα μεγάλη έκταση που κάηκε, o Κρις Ντίκμαν από το Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ έφθασε σε ένα νούμερο που ο νους δυσκολεύεται να χωρέσει: ένα δισεκατομμύριο έμβια όντα νεκρά από τις πυρκαγιές και από την απώλεια των βιοτόπων τους. Σε αυτά προστίθενται τα ζώα εκτροφής στις κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις που εγκαταλείφθηκαν άρον άρον λόγω των εκκενώσεων, οι οποίες είναι, όπως αναμενόταν, οι μαζικότερες στην ιστορία της χώρας. Τεράστιοι λάκκοι σκάβονται ως ομαδικοί τάφοι για εκατοντάδες χιλιάδες ζώα εκτροφής που πέθαναν από τις αναθυμιάσεις. Η ιστορία μιας γυναίκας που έπαθε νευρικό κλονισμό όταν υποχρεώθηκε να σύρει με το τρακτέρ τα άλογά της σε έναν τέτοιο λάκκο προστίθεται στην ιστορία της γυναίκας που εκλήθη σε πολυτελή δεξίωση δοκιμής διαφορετικών ποικιλιών κρασιού στο Σίδνεϊ και είδε το ποτήρι της να γεμίζει στάχτες. Καμία από τις δύο δεν είδε το σπίτι της να καίγεται, καμία από τις δύο δεν περιλαμβάνεται στους 26 ανθρώπους που έχουν έως τώρα χάσει τη ζωή τους, αλλά η ιστορία της πρώτης δείχνει πόσες πτυχές έχει η καταστροφή και της δεύτερης πόσο δύσκολο είναι πλέον να παραστήσει κανείς ότι δεν τρέχει τίποτα.

 

Kathimerini.gr

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ